Dunkirk vertelt het verhaal van Operatie Dynamo eind mei 1940. Omsingeld door de Duitsers, trachtte het Verenigde Koninkrijk de Britse expeditionaire troepen die waren teruggetrokken tot in Duinkerke, te evacueren. Niet alleen torpedobootjagers en mijnenvegers werden ingezet, ook tal van patrouilleschepen, vrachtschepen en zelfs plezierboten, vissersboten en kleine privé-bootjes werden – al dan niet vrijwillig – ingezet.
[dropcap]O[/dropcap]peratie Dynamo was een zenuwslopende reddingsoperatie waar bijna 400.000 geallieerden gered werden van de Franse Noordkust. Deze operatie wordt ook wel eens het Mirakel van Duinkerke genoemd. Genoeg voer voor een spannende film moet regisseur Christopher Nolan gedacht hebben. En gelijk had hij.
Te land, ter zee en in de lucht
De eerste hoofdrolspeler ontmoeten we in Duinkerke. Tommy (Fionn Whitehead) ontsnapt als enige van zijn groep aan een Duitse aanval. Hij vlucht richting het strand, over de Franse linie waar hij van de Fransen een cynische “Bon Voyage!” toegeworpen krijgt. Aan het strand aangekomen ziet hij de honderden duizenden Britten in lijn staan, strekkend over het hele strand, wachtende op evacuatie. Uitzichtloos tracht hij met twee jonge medestrijders, Gibson (Aneurin Barnard) en Alex (Harry Styles), zo snel mogelijk van het strand te geraken. Met de Duitsers die de linie zouden kunnen doorbreken en Duitse bommenwerpers die regelmatig het strand overvliegen, dringt de tijd voor de geallieerden.
Aan de andere kant van het water, in Weymouth, stapt een zekere Mr. Dawson (Mark Rylance) met z’n zoon Peter (Tom Glynn-Carney) en diens vriend George (Barry Keoghan) in z’n plezierboot en vaart net als tal van andere – al dan niet geconfisceerde – bootjes richting Duinkerke. Ondanks ze een shellshocked soldaat oppikken onderweg die volledig over de rooie gaat wanneer hij beseft dat hij opnieuw de oorlog in vaart, staat Mr. Dawson er prat op dat ze in Duinkerke nodig zijn om zoveel mogelijk soldaten te redden. Elk leven telt.
Tenslotte vliegt de kijker mee met drie Spitfires die richting Duinkerke vliegen om de reddingsvloot en de troepen te behoeden van Duitse bommenwerpers. Zij komen in spannende luchtgevechten terecht, in beeld gebracht alsof je mee in de cockpit zit.
Dynamisch drieluik
Dunkirk grijpt je vanaf de eerste scène bij het nekvel in dit zenuwslopende verhaal dat uitpuilt van overlevingsdrang enerzijds en uitzichtloosheid anderzijds. Het feit dat er altijd erg dichtbij de hoofdrolspelers werd gefilmd, zorgt voor een hoge immersiviteit voor de kijker. Mede door de geslaagde acteerprestaties van de hoofdrolspelers, slaagt Dunkirk er in een geloofwaardige prent te zijn, zowel op het grote doek als in de huiskamer.
Naast de talrijke Britten zaten er ook duizenden Fransen en een kleiner aantal Belgen vast in Duinkerke. Operatie Dynamo bestond er initieel in enkel Britse troepen te evacueren, terwijl de Fransen en de Belgen zo lang mogelijk de linie vasthielden. Het is dus mede dankzij de Franse en Belgische troepen dat Operatie Dynamo succesvol kon worden beschouwd. Het is spijtig dat Christopher Nolan hier iets te licht over gaat. Op het einde wordt er nog wel melding gemaakt van het feit dat de Britse vloot tenslotte ook is overgegaan tot het evacueren van de Fransen, dat geven we hem wel mee.
Voor de uitwerking van het plot heeft Nolan een dynamische keuze gemaakt qua tijdsverloop. De drie verhaalluiken (strand, plezierboot, Spitfires) hebben elk hun eigen tijdlijn. Het deel dat aanvangt aan het strand zou ongeveer een week voorstellen, het deel waarin Mr. Dawson de zee opgaat slechts een dag en de Spitfires die redding moeten brengen slechts lutelle uren. Terwijl elke verhaallijn aanvangt in het begin van de film, komen ze ondanks het feit dat ze verschillende tijdspannes voorstellen op het einde mooi samen in de climax van de film. Hier en daar krijg je dus al iets in de nabije toekomst te zien ten opzichte van de andere tijdslijn of net in het verleden ten opzichte van de andere tijdslijn. Dit zorgt voor een aardige dynamiek die we erg konden smaken.
Jong acteertalent in 4K
Buiten Tom Hardy zien we niet de grootste Hollywood-namen in de hoofdrollen. Nolan ging op zoek naar jong en nieuw acteertalent en vond zo onder meer Fionn Whitehead die erg goed presteert in zijn eerste film. Aneurin Barnard was dan weer niet aan zijn proefstuk toe, maar ook hij slaagt er in te acteren met overtuiging. Ex-One Direction-lid Harry Styles doet het overigens ook niet slecht in z’n eerste langspeelfilm. Hans Zimmer nam de soundtrack op zich, net als bij Nolan’s Inception en Interstellar, en slaagt er ook deze keer in de spanning prachtig op te drijven. Visueel werd er prima werk geleverd. De compositie in de beelden zorgt er regelmatig voor dat Dunkirk een streling voor het oog is.
De Blu-ray-versie die we in handen kregen bevat een extra schijfje met tal van beeldmateriaal waarin Christopher Nolan en z’n collega’s je mee nemen in de making of van de film. Met een heleboel indrukwekkende beelden krijgen we te zien dat Nolan en de zijnen het zo authentiek mogelijk hebben gehouden door te filmen in Duinkerke zelf, de pier in de vroegere staat aan te kleden en op zoek te gaan naar authentieke Spitfires en Duitse bommenwerpers. Dunkirk bevat een minimum aan CGI.
De grote 4K-camera waar erg veel beeldmateriaal mee werd gemaakt speelt ook een prominente rol in de extra’s. Zo krijg je zicht op hoe een log ding het is om zo maar even op de schouder te nemen en dichtbij de acteurs beelden te schieten of de camera eventjes aan een gevechtsvliegtuig te monteren. Er is duidelijk hard gewerkt aan Dunkirk en dat hard werk heeft geloond.